Eski Türk milletlerini, diğer birçok kavimden ayıran özelliklerin de biriside inançlı olmaları ve bu inançlarına canları pahasına bağlı olmalarıdır. İslamiyet öncesinde, ilk Türk kavimlerinde hem din hem de birçok farklı inanç bulunmuştur ve bu inançlar, toplumun gidişatını büyük ölçüde etkilemiştir. Bu inançlardan biriside, Gökbörü inancıdır. Eski Türkler bilindiği üzere, bozkurdu, kendilerine sembol edinmişler ve inançlarını bu doğrultuda şekillendirmişlerdir. Eski Türklerin, kendi sembollerini bozkurt olarak tercih etmesinin birçok sebebi bulunmaktadır. Bu sebeplerden en sık duyulanı ve bilineni, bozkurt olarak adlandırılan hayvanların birbirlerine ve özellikle de özgürlüklerine çok düşkün olmalarıdır. Bu ve bunun gibi birçok sebepten dolayı eski Türkler, bozkurdu sembol olarak edinmişlerdir. Peki ya Gökbörü nedir?, bozkurt ile ilişkisi nedir, eski Türkler tarafından neden inanılırdı, buyurun beraber bakalım
Eski Türkler’de Gökbörü Anlayışı
Eski Türkler, özgürlüklerine oldukça düşkün ve inançlarına tam olarak bağlı bir kavimdi. Bu uğurda birçok kan dökmüş ve can vermiş olan eski Türkler, Gökbörü ve Göktengri gibi inançlara da sahipti. Peki nedir bu Gökbörü? Gökbörü eski zamanlarda yaşamış olan Türkler tarafından, 100 yıl içerisinde 1 veya 2 kez ortaya çıktığı düşünülen, bozkurttur. Gök ve Börü kelimelerinden meydana gelen Gökbörü kelimesi, açık mavi (gök mavisi) anlamına da gelmektedir. Gök, yani gökyüzü, Börü ise, yalnız kurt manasına gelmektedir. 100 yılda bir veya iki kez görüldüğü bahsedilen Gökbörü’nün, şans ve bereket getirdiğine de inanıldığı, bazı kaynaklarda yer alıyor. Ayrıca bahsi geçen Gökbörü, Oğuz Kağan destanına da konu olmuş, ve destan içerisinde yer almıştır.
Gökbörü ve Oğuz Kağan Destanı
Eski Türklerde oldukça önemli bir yere sahip olan Gökbörü anlayışı, birçok farklı kaynakta da geçmektedir. Bu kaynakların başında ise Oğuz Kağan Destanı gelmektedir. Gökbörü, Oğuz Kağan Destanında birçok yerde bahsi geçen ve muhteşem özelliklere sahip olan bir canlı olarak tasvir edilmiştir.
Neden Gökbörü?
Eski Türk inançlarında, Tanrının gökte olduğu ve oradan insanları izlediği düşünülürdü. Bu yüzden inandıkları Tanrıya Göktengri derlerdi. Aynı şekilde onlar için kutsal olan birçok şeyin de gökten geldiğine inanan Türkler, Gökbörü’nün de Gökten geldiğine inanırlardı. Bu yüzden ona Gökbörü derlerdi.
Gökbörü (Kök Börü) Oyunu Nasıl Oynanır? Video
Orta Asya’dan Anadolu’ya kadar uzanan coğrafyada, geçmişten günümüze oynanan bir oyun olan kök börü (oğlak) oyununun nasıl oynandığını anlatacağız.
Kök börü oyunu tarihi çok eskilere dayanan ata sporlarımızdan birisidir. Türk halkları içerisinde en çok bilinen ve oynanan oyunların başında gelen kök börü 10 ile 12 iki kişilik iki takım arasında ortaya bırakılan oğlağı karşı takımın sahasında belirlenen noktaya atmayı hedefleyen bir oyundur.
Oyunda kullanılan oğlağın kafası ve bacakları kesilerek, içi boşaltıldıktan sonra karnı dikilerek şişirilir. 40-60 kilo arasında bir ağırlığa sahip olan oğlak, hakem tarafından ortaya bırakılır.
Her iki tarafın oyuncuları yerdeki oğlağı kapmak için mücadele eder. Oğlağı yerden alan oyuncu hızla karşı takımın kuyusuna doğru atını sürerken, takım arkadaşları onun çevresinde ilerleyip önünü açmaya ve rakip oyuncuların kendisine yaklaşmayı önlemeye çalışır.
Kökbörü oyununda oyuncuların marifetleri kadar atlarında yetenekli olması gerekir. Hatta atlar bu oyun için özel yetiştirilir. Kırgızistan’da uzun terbiye dönemi sonrası atlar, üzerindeki oyuncunun her hareketini hisseder ve ona göre davranır. Oyun esnasında at ile oyuncu bir bütünlük sağlar. Her ikisinin de amacı kendi takımına zafer getirmektir.
Öteki spor dallarında olduğu gibi, bu oyununda kendine özgü taktikleri var.
Oğlak rakip takımdayken savunma yapan oyuncular, oğlağın kendilerine geçtiğinde hızlı hücum yapmaları gerekir.
Felsefesi birlik ve beraberlik içinde hareket etmenin önemini göstermek olan kök börü oyununda oğlağı karşı tarafın bölgesine en çok bırakan takım oyunu kazanır.
Kök börü dünyada en çok Kırgızistan, Kazakistan ve Afganistan’da oynanırken, Türkiye’de ise Van’ın Ulupamir köyünde yaşayan Kırgız vatandaşlarımız tarafından oynanıyor.